PRIKKELS VOOR OOG EN OOR

De rijkdom van het Audiovisueel Archief
Het Audiovisueel Archief (AVA) van de Stichting Film en Wetenschap (SFW) bewaart een unieke collectie beeld- en geluidsmateriaal, toegespitst op politieke en maatschappelijke onderwerpen. Bovendien beschikt de SFW over een bibliotheek met binnen- en buitenlandse vakliteratuur. Tevens is het mogelijk om catalogi van andere audiovisuele archieven te raadplegen.
Medewerkers van SFW/AVA gaan op een deskundige en plezierige wijze in op vragen van onderzoekers, docenten en studenten die het archief willen gebruiken voor onder­zoek, het schrijven van artikelen of boeken, of onderwijs.
Tweestudenten van de studierichting Tekst­schrijven van de Hogeschool Holland ervoeren de rijkdom van prikkels voor oog en oor aan de lijve tijdens een bezoek aan het archief. Ze noteerden hun bevindingen voor de nieuwsbrief. '

Lennert Ras

NIEUWS IS GESCHIEDENIS

Tegenwoordig wordt het leeuwendeel van onze nieuwsvoorziening aangeboden via radio en televisie. Omdat deze media zo'n realistisch beeld geven van de werkelijkheid, voelen we ons betrokken bij de ontwikkelingen, die in tijd of afstand ver van ons bed staan. Nieuws is   geschiedenis.  Sociale en politieke bewegingen die we enigszins opgelucht of juist met argus-ogen volgen, zoals het afketsen van wetsvoorstellen met betrekking tot het onderwijs of de steeds vaker 'onhoudbare' situatie van het vluchtelingenbeleid, behoren over een tijdje tot de gespreksstof van een volgende generatie. Daarom is het van belang dat er een instantie is, die het nieuwsmateriaal van radio en televisie voor ons bewaart. Die instantie is de bovengenoemde Stichting Film en Wetenschap met haar Audiovisueel Archief.

SLEUTELDATUM

Sinds juni 1984 verzamelt het SFW-AVA onder andere televisieprogramma's waaraan nieuwswaarde wordt toegekend, zoals docu­mentaires en informatieve programma's over politiek, verzuiling, emancipatie en minderheden. Vanaf juni 1987 wordt zelfs (door tussenkomst van derden) de hele programmering van Nederland 1,2 en 3 bewaard. Dit materiaal is drie maanden na uitzending voor het publiek toegankelijk. Als men er gebruik van wil maken, is het belangrijk de uitzenddatum te weten: de enige sleutel tot de collectie. Op audiogebied verzamelt het AVA sinds '77 informatieve en documentaire programma' s, wat tegenwoordig neerkomt op het opnemen van de programma's van Radio 5.

Het grootste deel van de AVA-collectie bestaat echter uit materiaal dat door andere in beheer is gegeven. Zo heeft het AVA een collectie van 20.000 platen met gesproken materiaal, dat de Nederlandse radio tussen 1930 en 1960 heeft uitgezonden. Daarnaast is het AVA in het bezit van een grote verzameling vakbondsfilms en films van politieke partijen, films van Rooms Katholieke jeugdbewegingen, maar ook films van kleinere particulieren. Zo ligt er bijvoorbeeld de verzameling van Dick Laan (de schrij­ver van Pinkeltje, die zeer veel (jeugd)films heeft gemaakt).

COLLEGA-ARCHIEVEN

Naast het AVA zijn er nog drie andere Audiovisuele archieven in Nederland: de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD met name filmmateriaal in opdracht van de overheid en van Nederlands indi.), het NOB (omroep-materiaal) en het Nederlands Filmmuseum (filmmateriaal met een cinematografische waarde). Omdat het NOB-archief moeilijk toegankelijk is, bemiddelt het AVA voor haar bezoekers, als ze NOB-materiaal nodig hebben.

PICA-SYSTEEM

Het AVA is aangesloten bij hetPICA-systeem, de centrale catalogus waarvan de meeste Nederlandse Universiteitsbibliotheken gebruik maken. Een nadeel van het AVA is dat er niets van de collectie wordt uitgeleend. Alles dient bij de stichting bekeken te worden.

SERVICE

Het gebouw van de SFW biedt genoeg ruimte om in alle rust te te kunnen werken. De indeling van het pand is te vergelijken met een bibliotheek; een grote tafel om aan te werken, rekken met tijdschriften en documentairemateriaal en ruimtes met daarin de categorische opslag van beeld- en geluidsopnames. Opvallend zijn de goede faciliteiten van de stichting. Men beschikt over een aantal computers, moderne montage-apparatuur en enkele kijk- en luistercabines.
Wanneer een en ander niet duidelijk is kan men terecht bij het welwillend personeel. De medewerkers van het AVA zijn zeer hulpvaardig en nemen alle tijd om de bezoekers zo goed mogelijk in te lichten. Voor studenten zijn er extra aantrekkelijke kanten aan een bezoek: gebruik van apparatuur is veelal gratis en de op dit moment aangeboden cursus 'film en verzuiling' kent een aardige korting.

ONDERBEZETTING

Een duidelijk minpunt is de personele onderbezetting. Hierdoor blijft de archivering soms in gebreke. Ook de diversiteit aan onderwerpen is nog te gering. In de loop der tijd zal dit probleem, dankzij hulp van stagiaires en studenten, verholpen moeten worden. Voor studenten die bezig zijn met scripties over Nederlandse nieuwsmedia is er veel informatie over de geschiedenis van de omroepen. Voor geïnteresseerden op het vlak van reclame is er ook van alles onder de AVA-zon. Naast de STER-reclameblokken is het AVA ook in het bezit van achtergrondinformatie over reclame. Scenaristen en poëten kunnen hun hart ophalen aan een veelheid aan speelfilms, literaire programma's en achtergrondinformatie uit tijdschriften. Voor analyse en onderzoek is het raadzaam het personeel te raadplegen. Zij helpen de bezoeker een goed eind op weg in de zoektocht naar informatie. De AVA garandeert: 'niemand wordt hier met een kluitje in het riet gestuurd'.

De SFW is absoluut een bezoek waard. Niet in de laatste instantie omdat naast de al bovengenoemde mogelijkheden, ook nog eens kennis kan worden gemaakt met de enige beeldplaatmachine in Nederland.

Met dank aan Pim Slot, medewerker SFW, Ludo de Boo en Lennert Ras. Een gratis informatiefolder kan telefonisch of schriftelijk worden aangevraagd:

Stichting Film en Wetenschap
Zeeburgerkade 8
1019 HA Amsterdam
telefoon: 020 – 6652966