Afgelopen woensdag was ik in de Purmarijn (Purmerend) voor de voorstelling Piet Paaltjes, de muzikale thriller. De voorstelling werd voorafgegaan door een inleiding van een half uur waarin werd verteld over de schrijver Francois Haverschmidt, Piet Paaltjes en het toneelstuk. Wist je dat Nederland zijn eigen Beowulf heeft? De Oera Linda kroniek. Een paar jaar geleden hebben wetenschappers vastgesteld, dat Francois Haverschmidt de schrijver is van deze mystificatie. De Oera Linda betoogt dat de hele westerse beschaving in Friesland is begonnen.
Aan het toneelstuk doen niet de eerste de besten mee. Porgy Franssen, Theo Nijland, Daniël Samkalden, en Maarten Koningsberger nemen de rollen op zich. Een zus van Porky Franssen begeleidt (met een andere instrumentaliste) het stuk muzikaal op de gitaar. De gedichten van Piet Paaltjes, Snikken en glimlachjes, zijn door Theo Nijland op muziek gezet. Daarbij heeft hij wel in de gedichten geschapt, om het allemaal lekker te laten lopen. Maarten Koningsberger en Theo Nijland vertolken het koor en spelen kleine rollen. Franssen en Samkalden nemen de rollen van Haverschmidt en Paaltjes voor hun rekening.
Het is een beetje jammer dat Paaltjes niet zo uit de verf komt als worgengel van de dominee, en als inktzwarte cynicus, humorist. Paaltjes klaagt vooral in het stuk, dat Haverschmidt hem op een zijspoor heeft gezet en dat het enige wat Paaltjes heeft voortgebracht Snikken en glimlachjes is, omdat Haverschmidt Paaltjes verder geen ruimte geeft. Dat vond ik niet zo sterk. Het stuk is zeker wel de moeite waard. En de zang begeleid op gitaar voegt zeker wat toe. Maar ik werd toch niet echt gegrepen door het stuk, erin getrokken.
Dat komt bijvoorbeeld, omdat de dood van Haverschmidts zoontje Nico en van zijn vrouw in het stuk niet voorbereid worden. Zijn vrouw en zoontje spelen helemaal geen rol in het stuk voordat ze sterven. Daardoor kun je niet goed navoelen, wat de dood van deze geliefden met de hoofdpersoon doet. Wel mooi is Haverschmidts liefde voor zijn vogeltje en dat hij dit vogeltje doodtrapt als zijn zoontje is overleden. Dat is wel sterk en daar blijkt ook zeer goed de emotie uit, die de dood van zijn zoontje te weeg brengt. Ook de twijfel van de dominee aan het bestaan van god, komt in het stuk niet zo uit de verf. Haverschmidts goddeloosheid op het eind komt een beetje uit de lucht vallen.
De reacties waren ook divers. Een dame liep het theater uit en reageerde met: dit stuk moeten ze zo snel mogelijk uit de roulatie halen. Een ander vond het weer wel goed. Mijn belangrijkste suggestie voor stuk en spelers is: laat van te voren Haverschmidts liefde voor zoon en vrouw blijken .. daar wordt het beter van.
Ik vond Theo Nijland, waar ik toch tamelijk fan van ben, ook niet mega uitblinken in deze muzikale thriller. Ik herinner me een optreden van hem in de Verbeelding (Purmerend) waarin hij ook veel danste. En in die show vond ik hem eerlijk gezegd beter tot zijn recht komen, dan in dit toneelstuk. De enscenering was wel weer mooi en sober gedaan. En ook het wisselen van rollen door verandering van een enkel requisiet was overtuigend.
Dat de zaal half vol zat, is misschien wel begrijpelijk vanwege de thematiek. Een stuk over zelfmoord .. Ik kan me voorstellen dat het publiek dat snakt naar de lente en met het laatste winterdipje zit, niet echt zit te wachten op een dergelijk thema.